Παρέμβαση
της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων στη συζήτηση
«Κράτος εξαίρεσης δικαιωμάτων, σωφρονιστική
εκδικητικότητα και δικαστική βαρβαρότητα»
στο 21ο
Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ 30/6/2018
******
Κατ’ αρχάς να σας
ευχαριστήσουμε για την πρόσκληση και να πούμε ότι συμφωνούμε με όσα είπαν οι ομιλητές.
Εμείς όμως θα αναφερθούμε σε μια άλλη κατηγορία κρατουμένων οι οποίοι αποτελούν
και την πλειονότητα στις φυλακές – τους ποινικούς.
ΠΟΙΝΙΚΟ – ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ποινικοποίηση της φτώχειας: Οι άνθρωποι που δεν έχουν χρήματα ή υποστηρικτικό περιβάλλον είναι χαμένοι από χέρι όταν βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη και τη φυλακή, κυρίως οι χρήστες και οι αλλοδαποί.
Κρατούμενοι που λόγω οικονομικής αδυναμίας δεν μπορούν να έχουν δικό τους δικηγόρο και δικάζονται με διορισμένο δικηγόρο δεν έχουν καμία ουσιαστική συνδρομή, με αποτέλεσμα και στο Εφετείο οι ποινές τους να παραμένουν πολύ υψηλές. Εκτός αυτού δεν έχουν τη δυνατότητα σε περίπτωση κακομεταχείρισης στη φυλακή να απευθυνθούν κάπου για νομική βοήθεια, και βρίσκονται έτσι στο έλεος των σωφρονιστικών αλλά και των συγκρατουμένων τους.
Οι ποινές που επιβάλλονται κατά κανόνα είναι εξοντωτικές ανεξάρτητα από το αδίκημα, ενώ με τις υψηλές χρηματικές ποινές, τις περισσότερες φορές εντελώς παράλογες, οι οποίες είναι αδύνατον να εξοφληθούν μετά την αποφυλάκιση, επαναφέρονται εμμέσως τα ισόβια. Θα αναφέρουμε κάποια παραδείγματα για τον παραλογισμό της υποτιθέμενης απονομής της δικαιοσύνης. Κάποιες ποινές φερόμενων ως διακινητών ενδεικτικά από τα δικαστήρια της Δωδεκανήσου και της Κομοτηνής το 2017:
ΠΟΙΝΙΚΟ – ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ποινικοποίηση της φτώχειας: Οι άνθρωποι που δεν έχουν χρήματα ή υποστηρικτικό περιβάλλον είναι χαμένοι από χέρι όταν βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη και τη φυλακή, κυρίως οι χρήστες και οι αλλοδαποί.
Κρατούμενοι που λόγω οικονομικής αδυναμίας δεν μπορούν να έχουν δικό τους δικηγόρο και δικάζονται με διορισμένο δικηγόρο δεν έχουν καμία ουσιαστική συνδρομή, με αποτέλεσμα και στο Εφετείο οι ποινές τους να παραμένουν πολύ υψηλές. Εκτός αυτού δεν έχουν τη δυνατότητα σε περίπτωση κακομεταχείρισης στη φυλακή να απευθυνθούν κάπου για νομική βοήθεια, και βρίσκονται έτσι στο έλεος των σωφρονιστικών αλλά και των συγκρατουμένων τους.
Οι ποινές που επιβάλλονται κατά κανόνα είναι εξοντωτικές ανεξάρτητα από το αδίκημα, ενώ με τις υψηλές χρηματικές ποινές, τις περισσότερες φορές εντελώς παράλογες, οι οποίες είναι αδύνατον να εξοφληθούν μετά την αποφυλάκιση, επαναφέρονται εμμέσως τα ισόβια. Θα αναφέρουμε κάποια παραδείγματα για τον παραλογισμό της υποτιθέμενης απονομής της δικαιοσύνης. Κάποιες ποινές φερόμενων ως διακινητών ενδεικτικά από τα δικαστήρια της Δωδεκανήσου και της Κομοτηνής το 2017:
1) Ποινή κάθειρξης 120 ετών και
χρηματική ποινή 1.600.500 ευρώ σε δύο
Σύρους,
2) Ποινή κάθειρξης 1772 ετών και
χρηματική ποινή 3.379.000 ευρώ σε
Σύρους επίσης,
3) Ποινή κάθειρξης 2660 ετών και χρηματική ποινή 4.500.000 σε έναν Κούρδο.
Είναι σαφές ότι αυτά τα εξωφρενικά ποσά είναι αδύνατον να εξοφληθούν, και όχι μόνον αυτά, αλλά και μικρότερα μιας και τα χρηματικά πρόστιμα τοκίζονται στη διάρκεια του εγκλεισμού και με τη λήξη της ποινής φτάνουν σε ένα υπέρογκο ποσό, με αποτέλεσμα ο κρατούμενος να επιστρέφει και πάλι στη φυλακή, αυτή τη φορά σαν οφειλέτης του δημοσίου. Κυρίως αυτές οι εξοντωτικές χρηματικές ποινές είναι μεγάλο βάρος για τους χρήστες, οι οποίοι είναι και οι πλέον ευάλωτοι, εντός και εκτός φυλακής. Αν δεν έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς πρόγραμμα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ, δεν απαλλάσσονται από τη χρηματική ποινή. Μόνον που τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ είναι σε περιορισμένο αριθμό φυλακών, και λίγοι αυτοί που μπορούν να τα παρακολουθήσουν. Κανονικά θα έπρεπε σε όλες τις φυλακές να υπάρχουν προγράμματα απεξάρτησης και ειδικής ψυχολογικής στήριξης των τοξικοεξαρτημένων ατόμων ούτως ώστε να τους δίνεται η ευκαιρία να μπορέσουν να επανενταχθούν.
Φυλακές Ανηλίκων: Είμαστε εντελώς αντίθετοι με τις φυλακές ανηλίκων και ήδη από το 2008 έχουμε δηλώσει τις θέσεις μας με την καμπάνια «Κανένα Παιδί σε Κελί». Πρόσφατα επίσης, με αφορμή τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Σωφρονιστικού Συστήματος 2018-2020, καταθέσαμε στο Υπουργείο τις θέσεις μας για τους ανήλικους παραβάτες: ανοικτές δομές, με εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, για αγόρια και κορίτσια. Τα ανήλικα κορίτσια σήμερα παραμένουν στη Θήβα μαζί τις ενήλικες κρατούμενες, ένας συγχρωτισμός που μόνον σωφρονιστικός δεν μπορεί να θεωρηθεί.
Μωρομάνες: Η καθιέρωση εναλλακτικών ποινών για τις μωρομάνες είναι εκ των ουκ άνευ. Δεν επιτρέπεται να μένουν παιδιά πίσω από τα κάγκελα για κανέναν λόγο. Είναι απαράδεκτη τακτική η οποία δεν μπορεί να μετριαστεί με κανένα δήθεν ανακουφιστικό μέτρο. Είναι χρέος της πολιτείας να δημιουργήσει κατάλληλες δομές και να αυξήσει τα ηλικιακά όρια ώστε τα παιδιά να μένουν με τη μητέρα τους - και όχι μόνο μέχρι τα τρία τους χρόνια. Σ’ αυτή τη βάση ξεκινήσαμε το 2015 μια καινούρια καμπάνια «Κανένα Μωρό σε Κελί», η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και σας καλούμε όλους να υπογράψετε είτε μπαίνοντας στο μπλοκ της Πρωτοβουλίας είτε ερχόμενοι στο τραπεζάκι μας.
ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η εφαρμογή του σωφρονιστικού κώδικα είναι στην απόλυτη δικαιοδοσία των διευθυντών, των σωφρονιστικών υπαλλήλων και του εκάστοτε εισαγγελέα, που τον ερμηνεύουν κατά το δοκούν. Ως εκ τούτου η αυθαιρεσία ζει και βασιλεύει στις φυλακές, με αποτέλεσμα τον περιορισμό και την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των κρατουμένων. Οι άδειες είναι το κατεξοχήν ζητούμενο για τους κρατούμενους. Σε όλες τις φυλακές, το τελευταίο διάστημα οι άδειες απορρίπτονται συστηματικά με μόνιμη αιτιολογία ότι ο κρατούμενος δεν θα κάνει καλή χρήση (η λεγόμενη μαντεψιά), ή ότι έχει είτε μεγάλο είτε μικρό υπόλοιπο ποινής. Έτσι σε κάθε περίπτωση η άδεια απορρίπτεται.
Ενδεικτικά παραδείγματα αυτής της αυθαιρεσίας:
1) Στα Γρεβενά οι απορρίψεις φτάνουν το 90% με το ίδιο αιτιολογικό - τη μαντεψιά. Πρόσφατα κρατούμενοι μας κατήγγειλαν ότι στην τελευταία συνεδρίαση του συμβουλίου της φυλακής, από τις 12 αιτήσεις για άδεια απορρίφτηκαν οι 11, πάλι με μαντεψιά. Εξ αυτών ένας έχει υποβάλει αίτηση για άδεια 7 φορές!
Η άδεια όμως απορρίπτεται και για λόγους καταγωγής: 2) Στη Λάρισα τον χειμώνα οι κρατούμενοι της Γ΄ πτέρυγας έκαναν απεργία σχεδόν ένα μήνα με μόνο και αποκλειστικό αίτημα τις άδειες και τη διακριτική μεταχείριση που υφίστανται λόγω του ότι είναι Αλβανοί. Επίσης στην ίδια φυλακή δεν δόθηκε άδεια σε κρατούμενο Αλβανό να πάει στην Αθήνα να δει τον πατέρα του που είχε πεθάνει
3) Στις φυλακές Τίρυνθας υπάρχει κρατούμενος που επί 10 χρόνια δεν έχει πάρει άδεια λόγω του ότι δεν έχει κανέναν στην Ελλάδα να τον φιλοξενήσει, παρότι ο ισχύον σωφρονιστικός ορίζει ότι ο αλλοδαπός δεν στερείται το δικαίωμα στην άδεια λόγω έλλειψης οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος. Το βέτο του εισαγγελέα σαφώς και θα πρέπει να καταργηθεί, το βέτο όμως των διευθυντών ποιος θα το καταργήσει?
Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τους κρατούμενους είναι το κράτος εν κράτει των σωφρονιστικών. Η συμπεριφορά των σωφρονιστικών και των διευθυντών σε πολλές φυλακές δεν θα λέγαμε ότι είναι και η καλύτερη. Στις Φυλακές Κορίνθου οι σωφρονιστικοί υποβάλλουν συστηματικά σε σωματικό έλεγχο τους κρατουμένους μετά τα επισκεπτήρια, με τη δικαιολογία ότι έτσι τηρούν τον εσωτερικό κανονισμό. Μετά από καταγγελία των κρατουμένων, η Πρωτοβουλία έκανε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη και τώρα περιμένουμε την έκθεσή του. Στα Γρεβενά οι κρατούμενοι για εγκλήματα κατά των ηθών δέχονται συνεχώς αφόρητους προπηλακισμούς και ταπεινώσεις από τους σωφρονιστικούς. Στα Τρίκαλα και στη Νιγρίτα οι γραμματείες αρνούνται να δώσουν στους κρατούμενους οποιαδήποτε πληροφορία έχει να κάνει με υποθέσεις τους (π.χ. αποφυλάκιση, μεταγωγή κλπ). Στις Γυναικείες Φυλακές της Θήβας οι κρατούμενες πρέπει να δηλώσουν υποταγή στην αρχιφύλακα και την υπαρχιφύλακα, αλλιώς θα βρεθούν χωρίς λόγο στο πειθαρχείο.
Θάνατοι στις φυλακές: Ας μην ξεχνάμε βέβαια και τους θανάτους στις φυλακές που είναι απόρροια αυτού του σωφρονιστικού συστήματος. Είναι απαράδεκτο να πεθαίνει κάποιος από πονόδοντο, και όμως συνέβη, και αν τα ΜΜΕ ενδιαφέρθηκαν και η υπόθεση πήρε δημοσιότητα ήταν λόγω του ότι ο νεκρός ήταν νέος και όμορφος. Διαφορετικά αυτοί οι θάνατοι μένουν στα αζήτητα και σπάνια γίνονται γνωστοί αν και συμβαίνουν συχνά.
Αναφερθήκαμε περιληπτικά στο δικαστικό σύστημα και στις φυλακές όπου η καταστολή, ο περιορισμός και η καταπάτηση των δικαιωμάτων είναι δυστυχώς καθημερινότητα για ανθρώπους που η φωνή τους δεν μπορεί να ακουστεί πέρα από τα κάγκελα που τους περικλείουν, τόσο της φυλακής όσο και της κοινωνίας, μιας κοινωνίας όπου ο ρατσισμός και οι προκαταλήψεις για τους ποινικούς παραβάτες δυστυχώς υπάρχουν σε όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά στρώματα, ακόμη όμως και στους πολιτικούς χώρους.
Είναι σαφές ότι αυτά τα εξωφρενικά ποσά είναι αδύνατον να εξοφληθούν, και όχι μόνον αυτά, αλλά και μικρότερα μιας και τα χρηματικά πρόστιμα τοκίζονται στη διάρκεια του εγκλεισμού και με τη λήξη της ποινής φτάνουν σε ένα υπέρογκο ποσό, με αποτέλεσμα ο κρατούμενος να επιστρέφει και πάλι στη φυλακή, αυτή τη φορά σαν οφειλέτης του δημοσίου. Κυρίως αυτές οι εξοντωτικές χρηματικές ποινές είναι μεγάλο βάρος για τους χρήστες, οι οποίοι είναι και οι πλέον ευάλωτοι, εντός και εκτός φυλακής. Αν δεν έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς πρόγραμμα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ, δεν απαλλάσσονται από τη χρηματική ποινή. Μόνον που τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ είναι σε περιορισμένο αριθμό φυλακών, και λίγοι αυτοί που μπορούν να τα παρακολουθήσουν. Κανονικά θα έπρεπε σε όλες τις φυλακές να υπάρχουν προγράμματα απεξάρτησης και ειδικής ψυχολογικής στήριξης των τοξικοεξαρτημένων ατόμων ούτως ώστε να τους δίνεται η ευκαιρία να μπορέσουν να επανενταχθούν.
Φυλακές Ανηλίκων: Είμαστε εντελώς αντίθετοι με τις φυλακές ανηλίκων και ήδη από το 2008 έχουμε δηλώσει τις θέσεις μας με την καμπάνια «Κανένα Παιδί σε Κελί». Πρόσφατα επίσης, με αφορμή τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Σωφρονιστικού Συστήματος 2018-2020, καταθέσαμε στο Υπουργείο τις θέσεις μας για τους ανήλικους παραβάτες: ανοικτές δομές, με εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, για αγόρια και κορίτσια. Τα ανήλικα κορίτσια σήμερα παραμένουν στη Θήβα μαζί τις ενήλικες κρατούμενες, ένας συγχρωτισμός που μόνον σωφρονιστικός δεν μπορεί να θεωρηθεί.
Μωρομάνες: Η καθιέρωση εναλλακτικών ποινών για τις μωρομάνες είναι εκ των ουκ άνευ. Δεν επιτρέπεται να μένουν παιδιά πίσω από τα κάγκελα για κανέναν λόγο. Είναι απαράδεκτη τακτική η οποία δεν μπορεί να μετριαστεί με κανένα δήθεν ανακουφιστικό μέτρο. Είναι χρέος της πολιτείας να δημιουργήσει κατάλληλες δομές και να αυξήσει τα ηλικιακά όρια ώστε τα παιδιά να μένουν με τη μητέρα τους - και όχι μόνο μέχρι τα τρία τους χρόνια. Σ’ αυτή τη βάση ξεκινήσαμε το 2015 μια καινούρια καμπάνια «Κανένα Μωρό σε Κελί», η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και σας καλούμε όλους να υπογράψετε είτε μπαίνοντας στο μπλοκ της Πρωτοβουλίας είτε ερχόμενοι στο τραπεζάκι μας.
ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η εφαρμογή του σωφρονιστικού κώδικα είναι στην απόλυτη δικαιοδοσία των διευθυντών, των σωφρονιστικών υπαλλήλων και του εκάστοτε εισαγγελέα, που τον ερμηνεύουν κατά το δοκούν. Ως εκ τούτου η αυθαιρεσία ζει και βασιλεύει στις φυλακές, με αποτέλεσμα τον περιορισμό και την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των κρατουμένων. Οι άδειες είναι το κατεξοχήν ζητούμενο για τους κρατούμενους. Σε όλες τις φυλακές, το τελευταίο διάστημα οι άδειες απορρίπτονται συστηματικά με μόνιμη αιτιολογία ότι ο κρατούμενος δεν θα κάνει καλή χρήση (η λεγόμενη μαντεψιά), ή ότι έχει είτε μεγάλο είτε μικρό υπόλοιπο ποινής. Έτσι σε κάθε περίπτωση η άδεια απορρίπτεται.
Ενδεικτικά παραδείγματα αυτής της αυθαιρεσίας:
1) Στα Γρεβενά οι απορρίψεις φτάνουν το 90% με το ίδιο αιτιολογικό - τη μαντεψιά. Πρόσφατα κρατούμενοι μας κατήγγειλαν ότι στην τελευταία συνεδρίαση του συμβουλίου της φυλακής, από τις 12 αιτήσεις για άδεια απορρίφτηκαν οι 11, πάλι με μαντεψιά. Εξ αυτών ένας έχει υποβάλει αίτηση για άδεια 7 φορές!
Η άδεια όμως απορρίπτεται και για λόγους καταγωγής: 2) Στη Λάρισα τον χειμώνα οι κρατούμενοι της Γ΄ πτέρυγας έκαναν απεργία σχεδόν ένα μήνα με μόνο και αποκλειστικό αίτημα τις άδειες και τη διακριτική μεταχείριση που υφίστανται λόγω του ότι είναι Αλβανοί. Επίσης στην ίδια φυλακή δεν δόθηκε άδεια σε κρατούμενο Αλβανό να πάει στην Αθήνα να δει τον πατέρα του που είχε πεθάνει
,
με το αιτιολογικό κατά τον διευθυντή
ότι αφού η ταφή θα γινόταν στην Αλβανία μπορούσε η νεκροφόρα να περάσει από τη
φυλακή και να τον δει ο κρατούμενος! 3) Στις φυλακές Τίρυνθας υπάρχει κρατούμενος που επί 10 χρόνια δεν έχει πάρει άδεια λόγω του ότι δεν έχει κανέναν στην Ελλάδα να τον φιλοξενήσει, παρότι ο ισχύον σωφρονιστικός ορίζει ότι ο αλλοδαπός δεν στερείται το δικαίωμα στην άδεια λόγω έλλειψης οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος. Το βέτο του εισαγγελέα σαφώς και θα πρέπει να καταργηθεί, το βέτο όμως των διευθυντών ποιος θα το καταργήσει?
Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τους κρατούμενους είναι το κράτος εν κράτει των σωφρονιστικών. Η συμπεριφορά των σωφρονιστικών και των διευθυντών σε πολλές φυλακές δεν θα λέγαμε ότι είναι και η καλύτερη. Στις Φυλακές Κορίνθου οι σωφρονιστικοί υποβάλλουν συστηματικά σε σωματικό έλεγχο τους κρατουμένους μετά τα επισκεπτήρια, με τη δικαιολογία ότι έτσι τηρούν τον εσωτερικό κανονισμό. Μετά από καταγγελία των κρατουμένων, η Πρωτοβουλία έκανε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη και τώρα περιμένουμε την έκθεσή του. Στα Γρεβενά οι κρατούμενοι για εγκλήματα κατά των ηθών δέχονται συνεχώς αφόρητους προπηλακισμούς και ταπεινώσεις από τους σωφρονιστικούς. Στα Τρίκαλα και στη Νιγρίτα οι γραμματείες αρνούνται να δώσουν στους κρατούμενους οποιαδήποτε πληροφορία έχει να κάνει με υποθέσεις τους (π.χ. αποφυλάκιση, μεταγωγή κλπ). Στις Γυναικείες Φυλακές της Θήβας οι κρατούμενες πρέπει να δηλώσουν υποταγή στην αρχιφύλακα και την υπαρχιφύλακα, αλλιώς θα βρεθούν χωρίς λόγο στο πειθαρχείο.
Θάνατοι στις φυλακές: Ας μην ξεχνάμε βέβαια και τους θανάτους στις φυλακές που είναι απόρροια αυτού του σωφρονιστικού συστήματος. Είναι απαράδεκτο να πεθαίνει κάποιος από πονόδοντο, και όμως συνέβη, και αν τα ΜΜΕ ενδιαφέρθηκαν και η υπόθεση πήρε δημοσιότητα ήταν λόγω του ότι ο νεκρός ήταν νέος και όμορφος. Διαφορετικά αυτοί οι θάνατοι μένουν στα αζήτητα και σπάνια γίνονται γνωστοί αν και συμβαίνουν συχνά.
Αναφερθήκαμε περιληπτικά στο δικαστικό σύστημα και στις φυλακές όπου η καταστολή, ο περιορισμός και η καταπάτηση των δικαιωμάτων είναι δυστυχώς καθημερινότητα για ανθρώπους που η φωνή τους δεν μπορεί να ακουστεί πέρα από τα κάγκελα που τους περικλείουν, τόσο της φυλακής όσο και της κοινωνίας, μιας κοινωνίας όπου ο ρατσισμός και οι προκαταλήψεις για τους ποινικούς παραβάτες δυστυχώς υπάρχουν σε όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά στρώματα, ακόμη όμως και στους πολιτικούς χώρους.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
--
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου